Doping w kolarstwie: kiedy poznamy nazwiska tegorocznych EPOwiczów?

Zarówno na fanpage portalu jak i na grupie kolarskiej #mtbxcpl rozgorzała bardzo gorąca dyskusja na temat stosowania dopingu w sporcie amatorskim. Wszystko sprowokowane faktem wykrycia dwóch przypadków EPO przez kolarzy legitymujących się licencjami elity – jednym kolarzem górskim (link) i jednym torowym (link).

O ile w przypadku zawodów z kalendarza PZKol / UCI wszystko jest regulowane bardzo szczegółowymi przepisami, o tyle w amatorskim kolarstwie takich przepisów nie ma, można się co najwyżej wzorować na tych federacyjnych, ale w praktyce jest pełna dowolność.

Z jednej strony mamy dyskusję, czy przyłapany dopingowicz powinien mieć kiedykolwiek prawo powrotu do amatorskiego peletonu, a z drugiej niekończące się spekulacje na temat nazwisk winowajców i powtarzające się pytania czy i kiedy dowiemy się kto oszukiwał.

Zacznijmy jednak od początku. POLADA jest Agencją rządową powołaną – w skrócie – do przeprowadzenia szkoleń, edukacji ale przede wszystkim realizowania kontroli antydopingowych mających na celu wyeliminowanie dopingu w sporcie. Powołana została na mocy Ustawy o zwalczaniu dopingu w sporcie.

W praktyce POLADA działa przede wszystkim na zlecenie Ministra Sportu (lub właściwego) oraz w porozumieniu z związkami sportowymi. Kontrole przeprowadzane są przede wszystkim podczas imprez mistrzowskich oraz w przypadku zawodników podlegających programowi ADAMS, także poza zawodami.

Agencja, przeprowadzając kontrolę antydopingową w okresie podczas zawodów lub w okresie poza nimi, wykonuje zadanie realizowane w interesie publicznym, którego celem jest zapewnienie uczciwości współzawodnictwa sportowego, ujawnienie przestępstw, o których mowa w art. 48 ust.1 i art.49, oraz ochrona zdrowia zawodników.

Procedura w przypadku wykrycia substancji zabronionej

Podczas badania pobierane są próbki A i B. Pierwszą (próbkę „A”) bada Laboratorium POLADA. W przypadku wykrycia substancji zakazanych zawodnik informowany jest o podejrzeniu naruszenia przepisów antydopingowych i ma 7 dni na odwołanie się oraz zgłoszenie chęci sprawdzenia próbki B. Weryfikacja próbki B odbywa się na koszt zawodnika.

W przypadku dwóch tegorocznych EPOwiczów obaj zrezygnowali z badania próbki B (źródło).

Panel Dyscyplinarny

Po zakończeniu procedury laboratoryjnej wnioski przekazywane są do Panelu Dyscyplinarnego, który w oparciu o obowiązujące przepisy decyduje o winie oraz karze.

Panel rozstrzyga o odpowiedzialności dyscyplinarnej za doping w sporcie zgodnie z zasadami Światowego Kodeksu Antydopingowego oraz stosownie do przepisów konwencji, o której mowa w art.2 pkt 1.

Panel Dyscyplinarny rozstrzyga zasadność decyzji oskarżyciela jako Panel Dyscyplinarny I instancji w terminie 7 dni od doręczenia Panelowi decyzji wraz z uzasadnieniem.

Przedstawiciel polskiego związku sportowego lub innej organizacji sportowej ma prawo do wyrażenia opinii w sprawie o naruszenie przepisów antydopingowych, określając propozycję rozstrzygnięcia.

Publikacja wyroku

POLADA działa nie tylko na zlecenie Ministerstwa Sportu, ale świadczy także komercyjne usługi. W przypadku zawodników podlegających przepisom właściwego związku sportowego prawie zawsze mamy do czynienia z upublicznieniem nie tylko kary ale także danych personalnych zawodnika.

W przypadku komercyjnych kontroli sprawa nie jest już tak oczywista i często wynik postępowania oraz dane personalne dopingowicza znane są tylko zleceniodawcy kontroli.

Aktualna lista wykrytych przypadków dopingu podana jest na stronie POLADA w zakładce SANKCJE.

Panel może orzec podanie treści decyzji do publicznej wiadomości w określony sposób, zgodnie z zasadami Światowego Kodeksu Antydopingowego, jeżeli uzna to za celowe ze względu na okoliczności sprawy.

Finansowanie

Funkcjonowanie POLADA finansowane jest w pełni ze środków publicznych, niemniej jednak tak jak wspomniałem wraz ze wzrostem popularności imprez amatorskich w różnych dyscyplinach rośnie także popyt na komercyjne usługi POLADA.

Minister właściwy do spraw kultury fizycznej może dofinansowywać działania mające na celu przeciwdziałanie dopingowi w sporcie oraz opłacać składki na rzecz organizacji międzynarodowych zajmujących się zwalczaniem dopingu w sporcie.

Kara

W rozumieniu artykułu 48 ustawy o zwalczaniu dopingu w sporcie osobom, które biorą udział w procederze związanym z obrotem lub podawaniem środków dopingowych grozi maksymalnie pozbawienia wolności do lat trzech. Sami zawodnicy podlegają przede wszystkim przepisom dyscyplinarnych właściwego związku sportowego, które mogą skutkować zarówno karami finansowymi, zawieszeniem, a w przypadku recydywy, najczęściej dożywotnią dyskwalifikacją.

Kontrole antydopingowe planuje się w szczególności, przy uwzględnieniu danych dotyczących: ryzyka stosowania dopingu w ramach danej dyscypliny sportu lub konkretnego zawodnika, uwzględniając dane historyczne, informacje o substancjach i metodach zabronionych, informacje o praktykach dopingowych, kalendarza przygotowań, podejrzanych wynikach pobranych próbek biologicznych, informacji otrzymanych ze środowiska sportowego oraz danych otrzymanych od służb państwowych.

Podsumowując, proces od kontroli do orzeczenia jest długi i obarczony wieloma formalnymi krokami, w tym postępowaniem Panelu Dyscyplinarnego I i II instancji.

Według szefa POLADA Michała Rynkowskiego sprawy obu EPOwiczów zakończyły się już na etapie laboratoryjnym i przekazane zostały do Panelu Dyscyplinarnego, który zadecyduje o karze oraz czy dane zawodników zostaną upublicznione (źródło).

Regulacje prawne POLADA – link